Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 13 Şubat 2019 da ilaç fiyatlarının belirlenmesinde baz alınacak euro değerinde zam oranının yüzde 26.4 olarak uygulanmasına karar verildiğini duyurdu.
Bakan Koca açıklamasında “Bir önceki yılın ortalama Euro kurunun belli bir çarpanla çarpılmasıyla elde edilebilecek bir güncellemeyi aramızda konuştuk. Sektörler özellikle geldiğimiz noktada biz bu yıl için uygulanmak üzere sabit bir oranda anlaşmış olduk. Bu oran bundan sonraki süreçte de özellikle Euro kuru yüzde 70 ile çarpılarak elde edilen bir oran oluyordu. Bundan sonraki süreçte bunu yüzde 60 olarak uygulayıp bu yılki zam oranını yüzde 26.4 olarak uygulanmasını hep birlikte karar vermiş olduk. Önümüzdeki dönemde bu oranların bundan sonraki süreçte uygulanabilirliğiyle, yabancı ve özellikle özellikle yerli üreticilerin bu oranı uygulama noktasında bir kararlılıkla öngörülebilir bir yatırım sürecine girmelerini arzu ettiğimiz için bu oranı özellikle verdik.” şeklinde değerlendirmelerde bulundu
Vatandaşların son birkaç hafta yer yer ilaç sorunu yaşadığını bildiklerini kaydeden Bakan Koca, “Bundan sonraki süreçte üretici paydaşlarımızla görüşmelerimizde ilaç sıkıntısının yaşanacağını düşünmüyoruz” dedi.
BU ARTIŞTAN KİMLER ETKİLENİYOR
İlaçların fiyatlandırılmasında euro değeri mevcut durumda 2.6934 TL olarak uygulanıyordu. Yeni euro değeri 3.4 lira olarak belirlenmiş oldu. Değişiklik 19 Şubat 2019 dan itibaren uygulamaya girdi. Artan ilaç fiyatlarından en fazla SGK olumsuz etkilenirken, daha sonra sırayla ilacını farklı nedenlerle cebinden ödeyen ya da SGK ödemesindeki ilaçlara %10-20 katılım payı ödeyen vatandaşlar ile önemli bir gider kalemi ilaçlar olan devlet, özel ve üniversite hastaneleri gelmektedir. İlaçların piyasaya sunumunda ecza depoları ile son halkada bulunan yaklaşık 25 bin eczane ise ilaç fiyatlarından oransal kar almaları nedeniyle olumlu etkilenecek kesimler arasında bulunuyor. İlaç fiyatlarının belirlenmesi ile dağıtım kanallarındaki kar oranları aşağıdaki tabloda gösterilmektedir. Aşağıdaki tabloda görünen piyasa ilaç fiyatları üzerinden başta SGK olmak üzere toplu alım gücünden kaynaklı %41 e varan ayrıca bir iskonto ile ödeme yapmaktadır.
| Jeneriği olmayan orijinal ilaçlar | Jeneriği olan orijinal ilaçlar ve jenerik ilaçlar | Yirmi yıllık ilaçlar | Depocu ve Eczacı Kar Oranları | ||
| Referans fiyat
+ Depocu ve eczacı kar oranları + %8 KDV |
(3,83 TL üzeri)
Referans fiyatın %60’ı + Depocu ve eczacı kar oranları + %8 KDV |
(7,32 TL üzeri)
Referans fiyatın %80’i + Depocu ve eczacı kar oranları + %8 KDV |
İlaç Fiyatı (Depocuya Satış Fiyatı) | Depocu Karı (%) | Eczacı Karı (%) |
| 0-10 TL’ye kadar | 9 | 25 | |||
| 10-50 TL | 8 | 25 | |||
| 51-100 TL | 7 | 25 | |||
| 101-200 TL | 4 | 16 | |||
| 200 TL üzeri | 2 | 12 | |||
Türk Eczacıları Birliği, ilaç fiyatlarının belirlenmesinde 19 Şubat’tan itibaren kullanılacak yeni euro değerinin açıklanmasıyla birlikte ilaç depolarından ilaç akışının neredeyse durma noktasına geldiğini söyledi.
Türk Eczacıları Birliği’nden (TEB) 14 Şubat 2019 da konuyla ilgili yapılan açıklamada şöyle dendi:
— Sahadan aldığımız veriler, zam oranının açıklanmasıyla birlikte ilaç depolarından ilaç akışının neredeyse durma noktasına geldiğini, eczacılarımızın depolardan ilaç temin etmekte zorlandığını gösteriyor. Olası uygulamalarla vatandaşın cebinden çıkacak sağlık harcamalarının artacağı kaygısını da taşıyoruz.
REFERANS FİYAT SİSTEMİ UYGULANIYOR
Türkiye’de ilaç fiyatlarının belirlenmesinde ‘referans fiyat’ sistemi kullanılıyor. Buna göre, ilaçların ecza deposuna satış fiyatının belirlenmesinde, Avrupa Birliği’nde (AB) referans alınan beş ülkedeki en düşük satış fiyatı euro cinsinden referans kabul ediliyor. Fiyat Değerlendirme Komisyonu her yılın ilk 45 günü içerisinde toplanarak fiyatlandırmada kullanılacak euro değerini ilan ediyor.
Fiyatlandırmada kullanılan euro değerine karşın, reel euro/TL kuru, 2018 yılında 8.21’in üzerine çıkarak gördüğü tarihi zirvenin ardından şu anda 5.97 seviyelerinde bulunuyor.
TL’deki değer kaybına bağlı artan maliyetler nedeniyle bazı ilaçların üretimi ve ithalatında sıkıntı yaşanmasının yanı sıra, ilaç fiyatlarında artış yapılacağı beklentisinin de etkisiyle son haftalarda piyasada çok sayıda ilacın bulunmasında da zorluk çekiliyordu.
İlaç sektörüyle mutabakata varılmasını, ilaca erişimin rahatlaması anlamında olumlu bir adım olarak nitelendiren TEB’in açıklamasında şu ifadelere yer verildi: “Yapılan düzenleme ile ilaç sanayisi rahatlamış olsa da, hastaların ve eczacıların sorunları devam etmektedir. Tüm toplumun ekonomik olarak zorluk yaşadığı bir durumdan elbette eczacılar da etkilenmektedir. Eczacının kârlılığının ilaç fiyatlarına bağlı olması tek yönlü değildir. İlacın fiyatı arttıkça eczacının kârlılığı düşmekte ve giderleri artmaktadır.”
TEB, son dönemde döviz kurundaki dalgalanmalar sonucunda reel kurla makasın bir hayli açıldığını, zam bekleyen kimi ilaç firmalarıyla ecza depolarının piyasaya ilaç vermediğini, hastaların ilaçlara ulaşmakta güçlük çektiğini hatırlattı.
Uzmanlar, kur artışı yapılarak gerçekleştirilen %26,4 lük zam ile şu anda 6 liranın üzerinde olan euronun yarısı kadar bir değer belirlenmiş olduğunu, asıl yükün devlet tarafından üstlenildiği bu artış ile amacın ilaç firmalarının hastaların ihtiyaç duyduğu ilaçları ülkemiz piyasasında bulundurmaları konusundaki sözlerinde durmalarının önem taşıdığını, ancak bu sayede zammın amacına ulaşmış olacağını belirtiyorlar.
