5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun uygulanmasında aynı Kanunun 4/a maddesi kapsamında sigortalı çalıştıran işverenlere istihdamı artırmak ve kayıt dışı istihdamı önlemek amacıyla çeşitli kanunlarla tanınmış istihdam teşvikleri bulunmaktadır. İşverenler için en önemli gider kalemlerinden biri olan personel giderlerinin, doğru bir şekilde teşvik uygulamalarından yararlanılması halinde azaltılması mümkündür.
İstihdam teşviklerinin birçok avantaj sunmasına karşın, teşvik uygulamalarının teknik bilgi ve deneyim gerektirmesi, uygulama sonrası titiz bir takip süreci gerektirmesi, hesaplamalardaki karmaşıklık ve yanlış yararlanma sonucu ağır idari para cezaları gibi yaptırımlarının olması nedenleriyle birçok işveren teşvik uygulamalarından yararlanma hakları bulunmasına rağmen bu haklarından yararlanamamaktadırlar.
İşverene ve istihdama destek için başlatılan teşvikler önceki yıllarda olduğu gibi 2019’da da devam edecek. Prim teşviklerinden 2 milyonun üzerinde işyeri ve milyonlarca çalışan yararlanmaktadır. Halen yürürlükte olan prim teşvikleri şunlardır;
Kültür Yatırımı Teşviki
Ar-Ge Yatırım Teşviki
5 Puan Prim Teşviki
Kısa Çalışma Ödeneği
Engelli Teşviki
Bölgesel Yatırım Teşviki
İşsizlik Ödeneği Alanları İstihdam Teşviki
Kadın, Genç ve Mesleki Yet. Teşviki
Yatırımlarda Devlet Yardımları Teşviki
İlave 6 Puanlık Teşvik
İŞVERENLER TARAFINDAN SIK BAŞVURULAN VE KATKISI YÜKSEK OLAN TEŞVİKLERDEN BAZILARI
6111 SAYILI KANUN TEŞVİKİ (Genç, Kadın ve Mesleki Belge Teşviki)
Çalışan nüfus içerisinde kadınların ve gençlerin oranını artırmak için 6111 sayılı Kanun ile %15,5 prim indirimi hakkı getirilmiş olup 5510 sayılı Kanundaki %5’lik indirim hakkı ile beraber işveren payının tamamı olan %20,5 prim indirimi elde edilmektedir. Bu kapsama girecek bir çalışan için aylık 524,47 TL ile 3.933,54 TL’ye kadar prim indirimi sağlanacaktır. Aranılan şartları taşıyan çalışanların SGK teşvik sistemine kaydedilerek her ay söz konusu çalışanlarla ve işyeri ile ilgili değerlendirmelerin yapılarak bildirimlerin yapılması gerekmektedir.
7103 SAYILI KANUN TEŞVİKİ (İlave İstihdam Teşviki)
7103 sayılı kanun ile 01.01.2018 tarihinden itibaren uygulanmak üzere ilave istihdama bağlı sigorta primi ve vergi tutarının tamamının karşılandığı teşvik uygulamaları getirilmiştir. Bu kapsama girecek bir çalışan için 1,5 yıl boyunca vergi-sigorta işçilik maliyeti sıfıra düşebilmektedir.
- 17103 Sayılı Kanun Teşviki (İmalat veya Bilişim Sektörüne Uygulanan Teşvik)
İmalat ve bilişim sektöründe ilave istihdam edilecek her bir sigortalının aylık 6.822,40 TL’ ye kadarki prime esas kazanç tutarı için ödeyecekleri tüm primler (959,40 TL ile 2.558,40 TL) ile 153,73 TL damga ve gelir vergisi karşılanacaktır.
- 27103 Sayılı Kanun Teşviki (Diğer Sektörlere Uygulanan Teşvik)
Diğer sektörlerde faaliyet gösteren işyerlerinde ise prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanacak primler toplamı 959,40 TL ile damga ve gelir vergisi toplamı 153,73 TL karşılanacaktır.
6645 SAYILI KANUN İŞBAŞI EĞİTİM TEŞVİKİ
18 yaşından büyük, 29 yaşından küçük olanlardan Türkiye İş Kurumu tarafından 31/12/2016 tarihine kadar başlatılan işbaşı eğitim programlarını tamamlayanların;
- a) Programın bitimini müteakip en geç üç ay içinde programı tamamladıkları meslek alanında özel sektör işverenleri tarafından 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında işe alınması ve
- b) İşe alındıkları yıldan bir önceki takvim yılında işyerinden bildirilen aylık prim ve hizmet belgelerindeki sigortalı sayısının ortalamasına ilave olması kaydıyla, işe alındıkları işyerinin imalat sanayi sektöründe faaliyet göstermesi hâlinde 42 ay, diğer sektörlerde ise 30 ay süre ile 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi uygulandıktan sonra kalan sigorta primlerinin işveren hisselerine ait oranına göre ve aynı Kanunun 82 nci maddesi uyarınca belirlenen prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan tutar Fondan karşılanır. 30/06/2015 tarihine kadar başlayan işbaşı eğitim programlarının katılımcıları için bu fıkradaki süreler 6 ay artırımlı uygulanır.
7166 SAYILI KANUN YENİ İSTİHDAMA ÜCRET DESTEĞİ
1/2/2019 ila 30/4/2019 tarihleri arasında işyerlerinde 2018 yılı Ocak ila Aralık ayları/döneminde aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında uzun vadeli sigorta kollarından en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısına ilave olarak işe alınanların, iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı nedenlerle feshedilmesi hariç olmak üzere, işe alındıkları tarihten itibaren dokuz aylık sürede iş sözleşmesi feshedilmeksizin çalıştırılmaları halinde bu maddede belirtilen prim desteği ile birlikte işe alındıkları ay dâhil üç aylık süre için prim ödeme gün sayısının 67,36 Türk lirası ile çarpımı sonucu bulunacak tutar Fondan karşılanmak üzere işverene destek olarak ayrıca sağlanır.